CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, bugün oylanan “KKTC ile TC Arasında Enerji İşbirliği Anlaşması” konusunda Meclis’te konuşma yaptı. Erhürman, “Açıkça söylüyorum, eğer önümüze gelecek anlaşma izole sistemi Avrupa’nın bağlı olduğu enterkonnekte sisteme bağlama anlaşması değil de TC’den herhangi bir santralden ithal edilecek elektriği kablolarla getirme anlaşması ise CTP olarak RET vereceğiz” dedi.
Erhürman, üç ay önce Meclis’te temsil edilen tüm siyasi parti yetkilileri ile KIB-TEK ve Elektrik Mühendisleri Odası gibi sivil toplum örgütlerinin de katılacağı enerji konusunda teknik bir komite kurulması yönünde öneri sunduklarını, hükümetin öneriyi beğendiğini söylediğini ancak bugüne kadar kılını kıpırdatmadığını vurguladı.
Bu hükümete güvenmediklerini kaydeden Erhürman, Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun’a, “Adana’da ya da Türkiye’nin başka bir şehrinde mevcut sistemimizi TC’ye bağlayacak sistem için çalışmalar başlattığınız doğru mu?” sorusunu sordu. Erhürman, bunun doğru olduğu, gayri resmi çalışma yapıldığı yanıtını aldı. Erhürman, “Peki elektrikte enterkonnekte sistemle ilgili gayri resmi de olsa birtakım girişimler varsa bunlar ne zaman Meclis’in gündemine gelecek?” diye sordu.
Erhürman sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu anlaşma elektrik konusunda değil, genel olarak enerji alanında işbirliğini geliştirme ve teşvik etme anlaşmasıdır. Bu bir anlaşmadan ziyade karşılıklı bir niyet belgesidir. Böyle olmasına rağmen görüyoruz ki kamuoyundaki algı bunun elektrikte enterkonnekte sisteme bağlanma yönünde bağlayıcı bir anlaşma olduğudur ki bu tamamen yanlıştır. Bunu vurgulamamın sebebi şudur: CTP’ye mensup vekiller ve ben de bu kürsüden defalarca bir noktayı vurguladık. CTP, elektrikte izole yapımızı büyük sisteme bağlayacak adımları desteklemektedir dedik. Bu bağlanmanın da enterkonnekte olması gerektiğini söyledik. Bunun da Avrupa’nın da bağlı olduğu sistem olduğunu her defasında vurguladık. Neye taraf olduğumuzu çok açık ortaya koyduk. Hem üreticilerin hem tüketicilerin ihtiyaç duyduğu daha ucuz elektriğin de ancak bu şekilde sağlanabileceğini söyledik.”
KIBRIS SORUNU ÇÖZÜLMEDEN AVRUPA’DAKİ SİSTEME NASIL BAĞLANACAĞIZ?
Bunun yanı sıra elektrikte neye karşı olduklarını açıkça dile getirdiklerini vurgulayan Erhürman, Avrupa’daki elektrik sisteminden sorumlu birlik olan ENTSO-E’nin ve TC’nin konuyla ilgili yürürlükte bulunan mevzuatına bakıldığında, senkron paralel bağlantının bugün için mümkün olmayacağını, Kıbrıs Sorunu çözülmeden mevzuatın buna müsait olmadığını tespit ettiklerini ve bunu Meclis kürsüsünden paylaştıklarını belirtti. “Senkron Paralel bağlantının yapılması ve bu yöntemle enterkonnekte olmak mümkün değil. Hükümete farklı bir bildiği varsa paylaşsın dedik ama hiçbir şey duyamadık” diyen Erhürman sözlerini şöyle sürdürdü:
“Senkron Paralel dışında, ‘Back to Back’, ‘DC’ bağlantı gibi yöntemler söz konusu. Burada da dört sıkıntı olduğunu vurguladık;
1. ENTSO-E’nin iznine ihtiyaç var. Yunanistan ve Rum yönetiminin etkisini bertaraf edebilmek, bu izni bu şartlar almak mümkün olmayacak,
2. Bu yöntemlerin kullanılmasında ‘İnverter/Converter’ teknolojilerinden yararlanılması gerekecek. Bu da maliyetleri çok artıran bir şeydir. Bu nedenle daha ucuza değil daha pahalıya elektrik sağlanmış olur. Bu da ne hane halkı için, ne de sanayici ve üreticiler için daha ekonomiktir.
3. TC mevzuatına bakınca bu yöntemlerin kullanılmasına ilişkin sözleşmelerde alım garantisi şartı vardır. Ve bu alım garantisinden dolayı başımıza gelenler ortadayken bunun maliyetleri artıracağı bir gerçektir.
4. Eğer bugün ‘Senkron Paralel’ yapmıyoruz deyip farklı yöntemlere girerseniz, maliyetler artacak ve Kıbrıs sorununun çözülmesi halinde ‘İnverter/Converter’ yatırımları ölü yatırım olarak kalacak. Maliyetler gereksiz yere yükselecek.”
YAPILACAK ANLAŞMADA ALIM GARANTİSİ OLMAMALI!
“Avrupa’nın bağlı olduğu enterkonnekte sisteme dahil olalım, arz güvenliği sağlansın, maliyetler düşsün, üretici, sanayici daha ucuza elektrik girdisi sağlasın ki rekabet şansı artsın. Bunların gerçekleşmesi için bahsettiğim olumsuzlukların kalkması lazım” diyen Erhüman, yapılacak herhangi bir anlaşmada alım garantisi olmaması gerektiğini, ‘İnverter/Converter’ ya da ‘Back to Back’ sisteminin kullanılması durumunda bunun üreticiye yansımaması gerektiğini belirtti. ENTSO-E’den izinlerin nasıl alınacağını da hükümetin kendilerine Meclis’te anlatması gerektiğini kaydeden Erhürman, sözlerini şöyle tamamladı:
“Buradan açıkça belirtirim ki eğer önümüze elektrikte enterkonnekte sistem adını vereceğiniz ama Türkiye’deki bir santralden deniz altından kablo geçirerek buraya elektrik satılmasını sağlayacak bir sözleşme getirirseniz şimdiden söyleyelim oyumuz RET olacaktır ve sadece Mecliste reddetmekle kalmayacağız. Eğer enterkonnekte sisteme bağlanıyor adı altında bizi, ‘İnverter/Converter’ ya da ‘Back to Back’ bağlantıyla TC’deki sisteme bağlarsanız ve bundan kaynaklı olarak alım garantisi verirseniz, maliyetleri çok artıracak böyle bir düzenlemeye CTP’nin oyu RET olacaktır. Bunu yapar da fizibilite çalışmasını önceden yapıp ‘İnverter/Converter’ sistemini kullanmak sonucunun maliyeti artırmayacağını aksine düşüreceğini ispatlamazsanız CTP’nin oyu RET olacaktır. Bizim derdimiz Kıbrıs Türk halkının refahı ve çıkarlarıdır. Daha ucuz ve arz güvenliğini sağlayacak biçimde elektrik alınmayacaksa ‘evet’ demeyeceğimizi açıkça beyan ediyorum. Bizim komitede neye ‘evet’ dediğimizi komitedeki arkadaşımız şerh koyarak belirtti. Avrupa ile enterkonnekte olmak istediğimizi ve maliyetleri düşürecek bir anlaşma ile KIB-TEK’in varlığını güçlendirmek istediğimizi belirterek şerh düştük. Kimse kelime oyununa girmeye kalkmasın. Sonradan CTP bu niyet anlaşmasına neden ‘evet’ dedi de şimdi ‘hayır’ diyor demesin. Yeterince açık şekilde anlattım. Bu hükümete güvenmiyoruz ve bunları halkımızla paylaşma ihtiyacı hissettik.”
